MDDP
Senatorska 18a
00-082 Warszawa
tel. (+48) 22 322 68 88
biuro@mddp.pl
TOMASZ MICHALIK
Partner | Doradca podatkowy | Szef zespołu VAT
Email: tomasz.michalik@mddp.pl
Mob.: +48 501 733 720
autor opracowania
NAWIGACJA
Wstęp
W ramach Unii Europejskiej, w tym w Polsce, regulacje celne są ujednolicone. Podstawowe przepisy celne UE obejmują Kodeks Celny Unii (UCC) wraz z przepisami wykonawczymi i delegowanymi. Warto również pamiętać o dwustronnych i wielostronnych umowach handlowych zawartych między UE a krajami spoza Unii, które mają wpływ na warunki eksportu i importu towarów.
Procedury celne
Przedsiębiorcy działający w Polsce, eksportujący lub importujący towary, muszą znać podstawowe procedury celne, takie jak:
- dopuszczenie towarów do swobodnego obrotu (import);
- procedury specjalne (np. tranzyt, składowanie towarów w składach celnych lub strefach wolnocłowych, uszlachetnianie czynne i bierne);
- wywóz towarów (eksport).
W kontekście eksportu warto dodać, że wywóz towarów poza Unię Europejską, na przykład do Ukrainy, wiąże się z obowiązkiem zgłoszenia towarów do odprawy celnej, nie ma natomiast w UE ceł wywozowych.
W pierwszej kolejności należy ustalić, który podmiot w łańcuchu dostaw powinien występować w roli eksportera, przy czym definicja eksportera różni się w ramach przepisów celnych i podatkowych.
Klasyfikacja taryfowa towarów
Właściwa klasyfikacja taryfowa towarów jest kluczowa dla określenia należności celnych przy imporcie i dokonania prawidłowej odprawy celnej w eksporcie. Ma również znaczenie z perspektywy ustalenia pochodzenia celnego, określenia obowiązywania sankcji towarowych i obowiązków CBAM.
Wspólna Taryfa Celna zawiera zasady klasyfikacji obejmujące Nomenklaturę Scalona, stawki celne i środki preferencyjne stosowane w handlu międzynarodowym. Podstawowe zasady klasyfikacji regulują Ogólne Reguły Interpretacji Nomenklatury Scalonej (ORINS), które ułatwiają prawidłowe przyporządkowanie towarów do odpowiednich kodów.
W przypadku wątpliwości przedsiębiorcy mogą skorzystać z Wiążącej Informacji Taryfowej (WIT) wydawanej przez organy celne, która określa właściwy kod taryfy celnej dla danego towaru.
Pochodzenie towarów
Określenie pochodzenia towarów z jednej strony wskazuje, czy towary mogą zostać wprowadzone na rynek, z drugiej strony jest to decydujące dla określenia stawek celnych. Wyróżniamy pochodzenie preferencyjne (obniżone stawki celne na mocy umów handlowych lub jednostronnych ustaleń) oraz niepreferencyjne, które może wpływać na dodatkowe ograniczenia, w tym stosowanie sankcji.
Preferencyjne pochodzenie towarów ma kluczowe znaczenie dla ustalenia należności celnych, szczególnie z perspektywy importu do Unii Europejskiej lub do innej jurysdykcji, gdzie stosowana jest kumulacja pochodzenia preferencyjnego z UE i z Ukrainy. Konwencja PEM, której stroną jest m.in. Ukraina i UE, pozwala na uproszczony przepływ towarów między uczestnikami, o ile spełnione są warunki dotyczące pochodzenia, w tym jego kumulacji. W kontekście pochodzenia kluczowe jest również, by odpowiednio klasyfikować materiały i produkty, a także dbać o dokumentację potwierdzającą pochodzenie.
Wartość celna
Wartość celna to wartość towarów, na podstawie której obliczane są cła ad valorem. Najczęściej stosowaną metodą jest metoda wartości transakcyjnej, która bazuje na cenie faktycznie zapłaconej lub należnej za towary. W sytuacjach, gdy metoda wartości transakcyjnej nie może być zastosowana, stosuje się inne metody, np. metoda wartości towarów identycznych lub podobnych.
Określenie wartości celnej towaru ma ogromny wpływ na ustalenie należności celnych przy imporcie towarów – wartość celna stanowi bezpośrednio podstawę do ich obliczenia.
Status AEO (Upoważnionego Przedsiębiorcy)
Status AEO (Upoważnionego Przedsiębiorcy) to narzędzie, które ułatwia handel międzynarodowy i pozwala na korzystanie z uproszczeń celnych oraz priorytetowego traktowania przy kontrolach.
Przedsiębiorcy posiadający status AEO są uznawani przez organy celne za rzetelnych operatorów gospodarczych. Aby uzyskać ten status, trzeba spełnić określone warunki, takie jak zgodność z przepisami celnymi i podatkowymi, posiadanie systemu kontroli operacji handlowych oraz płynność finansowa.
Istnieją dwa rodzaje AEO: AEOC, dotyczący uproszczeń celnych oraz AEOS, związany z bezpieczeństwem i ochroną w międzynarodowym łańcuchu dostaw (można posiadać oba pozwolenia jednocześnie – AEOF). Posiadanie statusu AEO przynosi wiele korzyści, w tym skrócenie czasu odpraw celnych, mniejszą liczbę kontroli oraz poprawę relacji z organami celnymi.
Proces uzyskania AEO może trwać kilka miesięcy, ale wsparcie doradcy podatkowego może przyspieszyć ten proces.